Arbocatalogus Afvalbranche

Dé arbostandaard voor alle bedrijven in de afvalsector!
Laatst gewijzigd op: 27 september 2022, 17:48 uur -- Afvalbranche
Overeenstemming tussen werknemers en werkgevers

Asbesthoudend afval

Printvriendelijke versieAls e-mail versturenPDF document
Beschrijving van het risico 

Asbest is een verzamelnaam voor een aantal in de natuur voorkomende mineralen die zijn opgebouwd uit fijne, microscopisch kleine vezels. Asbestvezels zijn met het blote oog niet zichtbaar. Er zijn een aantal verschillende asbestmineralen waarvan de vezels onder te verdelen zijn in twee verschillende hoofdgroepen:

  • de spiraalvormige ofwel serpentijnachtige, te weten chrysotiel (wit asbest);
  • de rechte ofwel amfibolen, waaronder crocidoliet (blauw asbest), amosiet (bruin asbest), en af en toe anthofylliet, tremoliet en actinoliet.

Asbest is in het verleden veel gebruikt voor zeer uiteenlopende toepassingen, bijvoorbeeld in gebouwen en woningen, vanwege de goede eigenschappen. Het is sterk, slijtvast en isolerend en bovendien goedkoop. Asbest is bestand tegen logen, zuren en hoge temperaturen.

Gezondheidsaspecten

Asbestvezels kunnen bij inademing diep in de longen doordringen en daar asbestziekten veroorzaken, namelijk asbestose (stoflongen), asbestpleuritis, longkanker, mesothelioom (zowel aan longvlies, buikvlies als hartzakje) en pleura verdikking. Asbestziekten kunnen zich pas tientallen jaren nadat de blootstelling aan asbestvezels heeft plaatsgevonden, openbaren en zijn niet of nauwelijks te genezen. In Nederland sterven jaarlijks naar schatting meer dan 700 mensen aan de asbestziekten veroorzaakt door blootstelling van tientallen jaren eerder, in elk geval langer dan 10 jaar geleden.

Asbest gelijkend materiaal is asbest

Asbest is er in veel verschillende verschijningsvormen, zelfs asbestspecialisten hebben bevestiging met een analyse van een materiaalmonster door een erkend laboratorium nodig om volledig zeker te zijn of iets asbesthoudend is of niet. Daarom wordt in de afvalbranche gesteld:

Alles wat op asbest lijkt, is asbest en moet dus als asbest worden verpakt en behandeld!

Normale bedrijfsvoering

Er is nooit blootstelling aan asbestvezels zolang asbesthoudend materiaal correct verpakt is (conform het Asbestverwijderingsbesluit).

Correcte verpakking is luchtdicht en van voldoende dikte en sterkte dat de verpakking niet kan scheuren. De afvalbranche is er alert op dat het verpakte asbest bestand is tegen verladen, lossen en storten in de afvalketen tot aan asbestcel van de deponie. Het asbesthoudende materiaal is luchtdicht verpakt en de verpakking heeft de voorgeschreven sticker 'Asbesthoudend'.

Afvalinzamelaars mogen asbest alleen ontvangen, vervoeren en opslaan volgens de voorwaarden die in hun vergunning is opgenomen.

Asbestincidenten

Bij het inzamelen, inclusief de milieustraat, het verwerken en het storten van huishoudelijk- en bedrijfsafval bestaat de kans dat werknemers onverwacht in aanraking komen met asbesthoudend materiaal dat al dan niet onbedoeld in het huishoudelijk afval of bedrijfsafval terecht is gekomen. Medewerkers moeten weten hoe ze moeten omgaan met situaties waarin afval onverpakt wordt aangeleverd of waarin de verpakking kapot is. In geval van een incident met onverpakt of niet-correct verpakt asbest moet een instructie hoe te handelen aanwezig zijn zoals deze voorbeeld procedure asbestincident veilig afhandelen.

De grote lijn is dat afvalbedrijven asbestincidenten die in risicoklasse 1 vallen, met eigen goed geïnstrueerde werknemers mag afhandelen, waarbij adequate voorzorgsmaatregelen worden getroffen, met name:

  • het gebruiken van de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen: vezeldichte overall (type 5/6 uit CE-categorie III), adembescherming met minimaal P3 filter, veiligheidsschoeisel S5, werkhandschoenen
  • het afzetten van het gebied met niet-correct verpakt asbest
  • het bevochtigen van het te verpakken materiaal
  • het correct verpakken en etiketteren van het materiaal

Storten asbesthoudende grond (bulk)

Er is een uitzondering op de regels voor het verpakken van asbesthoudende materialen: asbesthoudende grond mag los worden gestort. Vochtig houden om stofverspreiding te voorkomen geldt als maatregel voor grond die verontreinigd is met asbest; een percentage bodemvocht van 10% is voldoende om stofverspreiding tegen te gaan. Indien het droge stof gehalte meer dan 100 mg asbest per kilogram grond is, dan dient de maatregel Behandelen van asbesthoudende grond te worden gehanteerd.

Overige situaties

In overige situaties dient een gecertificeerde asbestinventariseerder (DIA) een asbestinventarisatierapport (bekend als SC-540 rapport) op te stellen. Op basis van de aanwijzingen in het asbestinventarisatierapport dient de opdrachtgever een gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf (bekend als SC-530 bedrijf) de sanering te laten uitvoeren in geval er asbest in de risicoklasse 2/2A aanwezig is.

Wet en regelgeving 

Selecteer in de tabel een maatregel om te bekijken, of maak een selectie voor een printervriendelijke versie of om als PDF op te slaan.

RisicoMaatregelenArbeidshygiënische Strategie
Asbesthoudend afval
Bieden goede sanitaire voorzieningenWettelijke verplichting
 
Verbieden roken, drinken en eten tijdens werkWettelijke verplichting
 
Voorlichten over asbestWettelijke verplichting
 
Gebruiken overdrukcabine op mobiele arbeidsmiddelenTechnische maatregelen
 
Bevochtigen asbesthoudend materiaalOrganisatorische maatregelen
 
Toepassen procedure asbestincident veilig afhandelenOrganisatorische maatregelen
 
Toepassen procedures veilig omgaan met asbestOrganisatorische maatregelen
 
Verpakken van asbesthoudend afvalOrganisatorische maatregelen
 
Verwerken van asbesthoudende grondOrganisatorische maatregelen
 
Gebruiken persoonlijke bescherming asbestblootstellingPersoonlijke beschermingsmiddelen
MaatregelenArbeidshygiënische Strategie
Risico Asbesthoudend afval
Bieden goede sanitaire voorzieningenWettelijke verplichting
Verbieden roken, drinken en eten tijdens werkWettelijke verplichting
Voorlichten over asbestWettelijke verplichting
Gebruiken overdrukcabine op mobiele arbeidsmiddelenTechnische maatregelen
Bevochtigen asbesthoudend materiaalOrganisatorische maatregelen
Toepassen procedure asbestincident veilig afhandelenOrganisatorische maatregelen
Toepassen procedures veilig omgaan met asbestOrganisatorische maatregelen
Verpakken van asbesthoudend afvalOrganisatorische maatregelen
Verwerken van asbesthoudende grondOrganisatorische maatregelen
Gebruiken persoonlijke bescherming asbestblootstellingPersoonlijke beschermingsmiddelen
randomness