Installaties en machines die afvalstoffen inzamelen en verwerken hebben het zwaar te verduren. Afvalstoffen zijn doorgaans geen homogene producten, waardoor de installaties sneller vervuild raken en snel slijten. Systematische inspectie, uitvoeren van keuringen en goed, periodiek onderhoud van alle machines, apparaten en gereedschappen, zijn verplicht voor goed en veilig functionerende arbeidsmiddelen, zodat deze technisch in goede staat zijn en voldoen aan de wettelijke eisen. Keuringen dienen te gebeuren conform de frequentie uit de gebruiksaanwijzing en wordt niet op deze webpagina behandeld. Op het keuren van arbeidsmiddelen is de maatregel Gebruiken van gekeurde arbeidsmiddelen van toepassing. Indien inspecties regelmatig worden uitgevoerd en de aanbevelingen worden opgevolgd, worden onveilige situaties in principe voorkomen. Deze webpagina beschrijft met name onderhoud aan en afstellen van arbeidsmiddelen. Er zijn drie niveaus van inspectie en herstel om afwijkingen en gevaren te voorkomen, namelijk:

1. preventief inspecteren en onderhouden (inclusief eventuele verplichte keuring; zie Gebruiken van gekeurde arbeidsmiddelen)
2. afkeurpunten constateren en herstellen voordat er verkeerde werking of gevaar is opgetreden
3. bij een opgetreden gevaarlijke afwijking of defect deze oplossen

Goed onderhoud zorgt er voor dat er geen of minder storingen verholpen hoeven worden, waardoor het risico op het ontstaan van gevaren kleiner is dan bij achterstallig onderhoud. De belangrijkste gevaren bij het uitvoeren van onderhoud en het verrichten van handelingen aan machines, voertuigen en installaties zijn beknellen, pletten, amputatie, elektrocutie, en geraakt worden door bewegende of vallende delen of objecten.

Bij het plannen van onderhoud is het belangrijk en wettelijk verplicht om de nodige maatregelen te nemen om ongevallen tijdens demontage, inspectie, keuring, onderhoud, reparatie, herstel, schoonmaak en montage van arbeidsmiddelen te voorkomen. Dit geldt in elk geval voor de volgende arbeidsmiddelen: inzamelvoertuigen, veegmachines, containerwagens, perscontainers, autolaadkranen, breekmachines, shredders, sorteerbanden, transportbanden, verkleiners, shredders, zeeftrommels, en omzetmachines. Het arbeidsmiddel moet voorafgaand aan de werkzaamheden altijd worden veilig gesteld door deze energieloos te maken, te vergrendelen of te blokkeren, waaronder hydraulisch, elektrisch (voeding hoofdstroom en stuurstroom, ook stroom in opslag zoals in accu, batterij, condensator en dergelijke), borgen van delen die kunnen bewegen of vallen, verwijderen van afval materiaal dat nog in of op een arbeidsmiddel zit, kinetische energie (beweging door zwaartekracht), laatste slag in het middel, veerenergie, en chemisch schoon (vaste stoffen, vloeistoffen, gassen, dampen en vluchtige stoffen). Voorkomen moet worden dat het arbeidsmiddel ongewenst ingeschakeld of gebruikt wordt, waardoor een persoon in gevaar komt of letsel oploopt. Zo nodig de veilig gestelde situatie vergrendelen met een persoonlijk slot of sloten. Dit geldt ook voor afstelwerkzaamheden en tijdens productie met of aan het arbeidsmiddel. Bovendien moeten de eventuele aanwijzingen van de fabrikant van het arbeidsmiddel worden opgevolgd. Als een onderhoudsboek (logboek) bij het arbeidsmiddel verplicht is, dan wordt daarin genoteerd wanneer onderdelen zijn vervangen en welke werkzaamheden zijn uitgevoerd. Meer in het algemeen worden uitgevoerde werkzaamheden zoals onderhoud, inspecties, keuringen, herstellingen, vervangingen en modificaties vastgelegd en aantoonbaar gemaakt.

Op de webpagina Toepassen van procedures zijn diverse voorbeeld procedures voor het veilig uitvoeren van onderhoud opgenomen waaronder:

• voorbeeld procedure veilig stellen van een installatie
• voorbeeld procedure voor inspectie en (groot) onderhoud in hallen
• voorbeeld procedure voor groot onderhoud bij composteerproces
• voorbeeld werkvergunning
• voorbeeld werkinstructie lock out - tag out (LOTO)

Inspectie, keuring en onderhoud van installaties en machines is werk voor een erkende installateur of ander gespecialiseerd bedrijf. Storingen dienen door een ter zake deskundige verholpen te worden. De monteur moet werken volgens de instructies, geboden en verboden uit werkinstructies, gebruiks- en onderhoudshandleidingen en productinformatiebladen van fabrikanten.

Op deze pagina wordt aandacht besteed aan het volgende:

• trillen
• ongunstige werkhouding
• onderhoud rolcontainers
• gevaarlijke (afval)stoffen
• vallende voorwerpen en hijswerkzaamheden
• mentale belasting bij chauffeurs van ondermeer zijladers
• veilig verkeer

Trillen

Hierbij gaat het niet alleen om het onderhouden en het afstellen van machines, maar bijvoorbeeld ook om chauffeursstoelen. Een goed lopende machine veroorzaakt minder trillingen. Stoelen dienen regelmatig te worden onderhouden en door de bestuurder correct op het lichaamsgewicht te worden afgesteld.

naar boven

Ongunstige werkhouding

Zorg bijvoorbeeld dat chauffeursstoelen en spiegels goed staan afgesteld op de medewerker die hiervan gebruik maakt. Ook de armsteunen in een ergonomisch ingerichte cabine diene goed op de gebruiker te zijn afgesteld.
Bij het gebruik van andere stoelen is goede afstelling eveneens van belang.

naar boven

Onderhoud rolcontainers

Regelmatig onderhoud aan rolcontainers is noodzakelijk om de fysieke belasting van de medewerker te beperken. De belader merkt schades en/of gebreken op en meldt deze zodat de rolcontainers onderhouden en gerepareerd worden. Dit geldt voor de staat en stand van opname- en hefpunten aan de rolcontainer, de wielen en de werking van hang- en sluitwerk waaronder een aanwezig veermechanisme.

Gevaarlijke (afval)stoffen

Ondermeer om lekkage te voorkomen dienen de transportmiddelen voor vervoer van afval, gevaarlijk afval en gevaarlijke stoffen in goede conditie gehouden te worden.

naar boven

Vallende voorwerpen en hijswerkzaamheden

De wettelijk verplichte periodieke keuringen van hijsmateriaal dienen tijdig uitgevoerd te worden uitgevoerd. Zorg ervoor dat kranen, maar ook banden en hijsmateriaal op tijd worden gecontroleerd en onderhouden worden. Reparaties aan hijswerktuigen en ‑gereedschappen mogen alleen door daartoe bevoegd personeel worden uitgevoerd. Het is noodzakelijk een goed onderhoudsprotocol te hebben.

naar boven

Mentale belasting bij chauffeurs van ondermeer zijladers

Wanneer een chauffeur goed zicht heeft op zijn omgeving, geeft dat rust. Daarom is het verplicht om spiegels en camera’s voor de aanvang van de werkzaamheden goed af te stellen.

naar boven

Veilig verkeer

Onderhoud en afstellen van arbeidsmiddelen hebben een grote invloed op de verkeersveiligheid. De belading heeft invloed op de wegligging van arbeidsmiddelen, waaronder voertuigen en containers.

Zie ook: Stellen van eisen aan voertuigen en containers

naar boven